Het Darwinpark is rond 1970 ontstaan, temidden van de stadsuitbreiding.
Het vormt de schakel tussen de stad en het buitengebied en heeft een
belangrijke ecologische functie. Maar tot voor kort was het Darwinpark
slecht toegankelijk. Omdat er alleen fiets- en wandelpaden van oost naar
west door het langgerekte park liepen, was het niet meer dan een
doorgangspark. De gemeente Zaanstad besloot hier iets aan te doen.
Eerst werd er een
noord-zuidpad aangelegd; een wandelpad over de hele lengte van het park.
Vervolgens verschenen er in de zuidelijke helft van het park, langs het
noord-zuidpad, vier thematuinen met bijpassende kunstwerken. Een
bostuin, een moerastuin, een grastuin en een watertuin. Elke thematuin
heeft zijn eigen sfeer en karakter. Het zijn zelfstandige biotopen
waarin planten en dieren een eenheid vormen. Maar de tuinen hebben wel
een duidelijke ecologische relatie; ze blijven in balans door hun
samenhang.
satelietfoto google earth
herinrichting gezien vanuit de
ruimte
Wat is er te doen in
het Darwinpark
kinderboerderij Darwinpark Zaandam
In 1967 schonk Albert Heijn de grootste kinderboerderij in Nederland aan
de Zaanse jeugd. Jong en oud raken op de boerderij vertrouwd met een
grote verscheidenheid aan (kleine) gezelschapsdieren en (grote)
landbouwhuisdieren.
Op de boerderij is een leuke speeltuin. U kunt de kinderen en uzelf
trakteren op een ijsje, snoep, drinken e.d. Natuurlijk zijn er echte
boerderij-produkten te koop; eieren, wol, honing, hooi, stro en
soms dieren. Tijdens een rondwandeling treft u o.a. een bijenstal aan. Op het boerderijterrein bevindt zich tevens een
natuurmuseum; zeer geschikt voor kinderen.
Kinderboerderij Darwinpark is een belangrijke recreatieve en educatieve
voorziening, die jaarlijks door circa 75.000 mensen wordt bezocht.
Steeds vaker wordt de boerderij door schoolklassen bezocht. Zie
jaaraanbod biologisch lescentrum.
De kinderboerderij ligt in het zuidelijk gedeelte van het Darwinpark,
nabij de woonwijk Poelenburg, in Zaandam-zuidoost. Nabij de hoofdingang
aan De Weer kunt u uw fiets stallen of uw auto parkeren. Via openbaar
vervoer bereikbaar (vanaf station Zaandam) met bus 65, halte Smitsven, zie ook
www.kaart.nl
Natuurmuseum E. Heimans
Het natuurmuseum E. Heimans heeft
voornamelijk een educatief doel. Kinderen krijgen in dit museum inzicht
in de natuur om hen heen. Zo is er een opstelling van een
(veen)weidelandschap, een erfje, een huisje en een kamer. Er wordt
gebruik gemaakt van opgezette dieren om aan het publiek uit te leggen
hoezeer het leven in en om het huis en de wijk verweven is met natuur.
Er komen veel schoolklassen dit museumpje bezoeken.
Openingstijden museum:
Woensdag en zondag: 13.00-17.00 uur
Vaker open tijdens schoolvakanties, maar gesloten tijdens zomervakantie,
zie ook bij activiteiten.
Groepen: overige tijdstippen, op afspraak
Entree: 2,50 p.p.
Groepen (vanaf 15 p.): 2,- p.p.
Donateurs: gratis
Adres: Thijssestraat 1, 1504 LB Zaandam
Telefoon: 075-6312020
Fax: 075-6312468
Het Natuurmuseum ligt op het terrein
van kinderboerderij Darwinpark, in de woonwijk Poelenburg, in
Zaandam-zuidoost. Nabij de hoofdingang van de boerderij, aan De Weer.
schooltuinen Zaandam
Er
is in
Zaanstad helaas maar één centraal schooltuinencomplex. Dat bevond zich
ooit aan de Ringweg en tot voor kort aan Straat Poelenburg. Sinds 2005
is het te vinden in het Darwinpark tegenover de ingang van de
kinderboerderij in Zaandam.
De Schooltuinen liggen
in het zuidelijk gedeelte van het Darwinpark, nabij de woonwijk
Poelenburg, in Zaandam-zuidoost. Nabij de hoofdingang aan De Weer kunt u
uw fiets stallen of uw auto parkeren. Via openbaar vervoer bereikbaar
met bus, zie Connexxion-website.
Openingstijden schooltuinen: Van april
t/m oktober: Maandag t/m vrijdag: 09.00-16.00 uur
Woensdagen: 09.00-12.00 uur Vrij entree
Adres: De Weer 31 1504 AH Zaandam Telefoon: 075-6312468
Fax: 075-6312468
Labyrinth in het amfitheater
In het amfitheater in het Darwinpark is
een labyrint aangelegd. Mooi om naar te kijken en heerlijk om eens te
lopen. Met je gedachten op nul loop je van buiten naar binnen. Er wordt
zelfs beweerd dat het lopen van een labyrint een goede balans tussen
linker- en rechter hersenhelft bewerkstelligd!
Labyrint
lopen is een vorm van meditatie die ons de ruimte biedt naar onszelf te
luisteren. Dit komt misschien wat zweverig over. Maar door velen wordt
het na een kennismaking als rustgevend en zelfs leuk ervaren. Er zijn
verschillende modellen, die allemaal één ding gemeen hebben. In
tegenstelling tot een doolhof, waarbij je moet kiezen tussen
verschillende paden, heeft een labyrint één enkel pad dat leidt naar het
centrum en weer terug naar buiten. In een doolhof verlies je de weg, in
een labyrint vindt je de weg.
Het labyrint komt in veel culturen voor en is niet religie verbonden. In
de Franse kathedraal van Chartres ligt het bekendste labyrint en ook in
Italië, Engeland en Scandinavië zijn labyrinten. Buiten Europa zijn er
labyrinten te vinden in bijvoorbeeld Pakistan, Tibet, Rusland en bij
Noordamerikaanse indianen. Het labyrint wordt gezien als symbool voor
het leven met alle hoogte- en dieptepunten.
(zaanse
wijken)
Kunstwerken
Er staan diverse
kunstwerken in het zuidelijk gedeelte van het Darwinpark
Het Darwinpark is de ‘groene long’ voor een dichtbevolkt
stuk Zaandam Zuid-Oost. Het oorspronkelijke ontwerp van het park
(uit 1970) voldeed niet meer. Het park had weinig sociale
functie, het was geen plek waar mensen graag een ommetje gingen maken,
of elkaar ontmoetten. De meeste verbindingen door het park liepen van
oost naar west, de kortste weg door het groen. Het Darwinpark was kortom
voor de omwonenden niet veel meer dan een doorgangsgebied op weg naar
een gezelliger plek.
In het kader van ‘Plannen met Zaanstad’ werd rond de
eeuwwisseling besloten om het park op te knappen. Het fundament voor de
nieuwe inrichting van het park werd gelegd door de beeldend kunstenaars
Nicole van der Heijden en Jaap Velserboer, in hun toekomstvisie op het
Darwinpark, (het ‘Landart-rapport’, 2000).
Een van de belangrijke ingrepen was de aanleg van een pad
door het park van noord naar zuid. Daarnaast kwamen er allerlei
toevoegingen aan het park waardoor het veel aantrekkelijker is geworden
en een meer sociale functie kreeg. De meest spraakmakende vernieuwing
was het aanleggen van vier thematuinen aan de oostkant van het
Darwinpark, dicht tegen de woonblokken van de wijk Poelenburg aan.
Zo ontstonden vier bijzondere plekken in het park, ieder
met een eigen sfeer. Elke tuin is aangelegd rondom een kunstwerk, dat
speciaal voor die plek is gemaakt, en in ieder jaargetijde weer een
ander aanzicht heeft.
De
vier kunstwerken zijn ontworpen door Kees Bierman, een kunstenaar die
gefascineerd wordt door de werking van de tijd, door groeiende natuur,
en door het onophoudelijk streven van de mens om die groei in te dammen
en in banen te leiden. Zijn werk lijkt vaak op te gaan in de omringende
natuur, maar is tegelijkertijd direct herkenbaar als mensenwerk, een
ingreep in de natuurlijke omgeving.
In de vier thematuinen van het Darwinpark komt de aanpak
van Bierman perfect tot zijn recht. De kunstwerken bestaan uit open
constructies van betonijzer.
Elke constructie wordt beplant en groeit geleidelijk aan
vol. De natuur neemt bezit van de constructies. Elke verandering in de
natuur, zoals de wisseling van de seizoenen, geeft de beelden een ander
aanzicht. Het zijn kortom ‘levende kunstwerken’. We lopen langs de
thematuinen, vanaf de Twiskeweg naar het zuiden, een wandeling die we
iedereen aanraden.
Bostuin
Een dicht beplant stukje van het park. Er staan vooral
notenbomen en heesters die bessen dragen. Een paradijs voor vogeltjes,
zeker in herfst en winter. Toegangspoort tot deze fraaie bostuin is een
8 meter hoge boogconstructie. In deze imposant hoge poort (symbool van
menselijke overmoed?) zijn beuken geplant. De bomen houden hun blad
lang vast, zodat de boogconstructie tot in het voorjaar mooi lichtbruin
gekleurd is.
Grastuin
In het hoge gras van de grastuin zijn paden gemaaid,
loodrecht op elkaar. Daartussen blijft genoeg plek voor de wilde bloemen
die hier in de lente voorzichtig mooi staan te wezen, en soms uitbundige
bossen vormen. De grastuin moet een lustoord zijn voor vlinders en
hommels. Middenin het perk staat op een lichte verhoging een soort
hunebed. Deze constructie van Kees Bierman groeit in snel tempo vol met
klimop, en blijft het grootste deel van het jaar groen.
Moerastuin
Een merkwaardige tulbandvorm omsluit de centrale poel in
de moerastuin, die kikkers en salamanders moet trekken. De koepel is
beplant met wilde wingerd, een vriendelijke maar hardnekkige klimplant
waarvan de bladeren vooral in de herfst prachtig vlammend kleuren. In
de winter verliest de wingerd zijn bladeren, en wordt de
ijzerconstructie weer zichtbaar door het netwerk van ranken heen.
Watertuin
De merkwaardigste plek in het Darwinpark is de watertuin
in het zuidelijkste puntje van het park. Twee eilandjes zijn verbonden
door een lange houten steiger, die onder een ‘waterpoort’ door loopt. In
deze waterpoort heeft Kees Bierman groene coniferen gedacht. Dit
kunstwerk biedt dus door het jaar heen ongeveer hetzelfde aanzicht.
Bereikbaar vanaf Zaandam CS met: bus 92 (Amsterdam CS) of
87 (Poelenburg Zuidervaart), halte Twiskeweg/Thijssehof.
Beeldengroep "Man-Vrouw" in het Darwinpark
Drie metalen figuratieve sculpturen van beeldend
kunstenaar Theo Schepens zijn geplaatst in het noordelijke
deel van het Darwinpark, tegenover de
Koopvaardijstraat.
In het noordelijk deel
van het Darwinpark zijn drie prikkelende kunsttoepassingen gerealiseerd.
De beelden springen in het oog door hun opvallende vormgeving en de
bijzondere lichaamsexpressies van man en vrouw.
De vormgeving kwam tot stand middels gescand handboetseerwerk in
combinatie met het maken van posities in een animatieprogramma. In het
animatieprogramma veranderen de beelden doorlopend van beweging, emotie,
uitdrukking en stijl. Door deze bewegingen op verschillende momenten
vast te leggen, zijn figuren tot stand gekomen die onderling van stijl
en uitstraling verschillen.
De stijlen variëren van amorf en minimaal figuratief tot realistisch en
een exacte weergave van een 3D menselijke bodyscan. Het resultaat is een
beeldengroep bestaande uit drie beelden waarbij detaillering, emotie en
geslacht van de figuren onderling aan elkaar gerelateerd zijn.
De beelden zijn een vertaling van de innerlijke vrouwelijke en
mannelijke kant van een individu. De vrouwelijke kant zou je emotioneel,
communiicatief en veranderlijk kunnen noemen.
De mannelijke kant is relativerend, op zichzelf staand en
richtinggevend. In de beelden lijkt de emotionele kant van het
vrouwelijke zich vrijelijk te kunnen uitdrukken waarbij de mannelijke
kant op zachte wijze de regie heeft. De samensmelting van de vrouwelijke
en mannelijke kwaliteiten staat voor veranderingsprocessen van emoties
en gedachtes waarbij tegelijkertijd richting en focus bepaald worden.
Voor kunstenaar Theo Schepens levert de koppeling van twee innerlijke
gedachten het volgende op, 'het vrouwelijke in de mens dat te veel
doelen had wordt productief terwijl het mannelijke dat geen doel kende
een doel heeft gekregen en energie kwijt kan'.
De animatieloop van de beeldengroep is vanaf begin 2010 te bekijken op
http://www.darwinpark.nl/
Kunstenaar Theo Schepens
Technische realisatie Theo Schepens
Titel 'Man-Vrouw'
Locatie Darwinpark Noord,
Koopvaardijstraat ter hoogte van nr. 90 in Zaandam
Oplevering Oktober 2009
Formaat 290x120x60cm, 140x150x20cm, 53x39X14cm
Techniek Roestvrijstaal
Opdrachtgever Gemeente Zaanstad
belangengroep
Houd het darwinpark groen